Право на штрајк

Правото на штрајк претставува уставно загарантирано, демократско право на работникот преку кое што го искажува својот револт, а со цел остварување на своите права и интереси од работен однос.

Покрај тоа што правото на штрајк е предвидено и загарантирано како неприкосновено право на работникот со Уставот на Република Северна Македонија, истото е регулирано и опишано во Законот за работни односи.
Па во однос на тоа, во членот 236 од Законот се предвидени права и обврски за време на штрајкот и тоа:
  • Синдикатот и неговите здруженија на повисоко ниво имаат право да повикаат на штрајк и да го поведат со цел за заштита на економските и социјалните права на своите членови од работниот однос, во согласност со закон.
  • Штрајкот мора писмено да се најави на работодавачот, односно здружението на работодавачите против кои е насочен, а штрајкот на солидарност на работодавачот кај кого тој штрајк се организира.
  • Штрајкот не смее да започне пред завршување на постапката за помирување, согласно со овој закон. Обврската за помирување не смее да го ограничи правото на штрајкот, кога таква постапка е предвидена со овој закон, односно пред спроведувањето на друга постапка за мирно решавање на спорот за која страните се договориле.
  • Штрајкот на солидарност може да започне без спроведување на постапка за помирување, но не пред истекот на два дена од денот на почетокот на штрајкот за чија поддршка се организира.
  • Во писмото со кое се најавува штрајкот мора да се наведат причините за штрајкот, местото на одржувањето на штрајкот и денот и времето на почетокот на штрајкот.
  • Штрајкот мора да биде организиран на начин со кој нема да се оневозможува или попречува организирањето и одвивањето на работниот процес за работниците кои не учествуваат во штрајкот, забрана на влез на работниците и на одговорните лица во деловните простории на работодавачот.

Во поглед на последиците од организирање и учество во штрајкот, истите се опишани во членот 239 од Законот за работни односи и се однесуваат на тоа дека:

  • Работникот не смее да биде ставен во понеповолна положба од другите работници поради организирање или учество во штрајк, организиран во согласност со одредбите на закон и колективен договор.
  • На работникот може да му се даде отказ само ако организирал или учествувал во штрајк кој не е организиран во согласност со закон и колективен договор или ако за време на штрајкот направил некоја друга тешка повреда на договорот за вработување.
  • Работникот не смее на кој било начин да биде присилен да учествува во штрајкот.
Воедно, Законот за работни односи предвидува дека на работниците кои учествуваат во штрајкот, односно за време на штрајкот, работодавачот е должен да им уплатува придонеси од плата утврдени со песебни прописи на најниската основица за плаќање на придонесите, а организаторот на штрајкот може од свои средства да им обезбеди надоместок на нето плата за времето на штрајк на работниците кои учествувале во штрајкот.

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *